NEDEN HALA ASMOLEN?

ASMOLEN DÖŞEME

Asmolen döşeme deyince aklıma 1999 depremi geliyor ne yazık ki.

1999 Depremi'nde görüldü ki deprem esnasında asmolen döşemelerin dolguları yuvalarından çıkıp kat içindeki insanların üzerlerine düşebiliyor. Böyle birçok can kaybı meydana geldi. Adapazarı Depremi'nden sonra deprem riski yüksek bölgelerde asmolen döşemeli bina yapımı kısıtlandı, hatta bazı yerlerde yasaklandı.

Peki ülkemizin bir deprem ülkesi olduğu göz önünde bulundurulacak olursa neden tamamen yasaklanmamış olduğu beni düşündürür.

ASMOLEN DÖŞEME NEDİR?

Öncelikle asmolen döşeme nedir, kısaca bir kafamızda canlandırılalım.

•Asmolen döşemede sistem ana kirişleri max 70 cm aralıklı dar kirişlere bölmekle başlar.

•Dar kirişler tek yönlü ya da çift yönlü olabilir. Bu kirişlere nervür kiriş denir.

•Nervür kirişlerin arası gerekli dolgu malzemesiyle doldurulmalıdır.

•Dolgu malzemesi EPS-tuğla veya gazbeton olabilir.

•Kısaca asmolen için aslında bir dolgu malzemesi denilebilir.

•Asmolen döşemeler betonarme hesaplamaları yapılırken hesaba katılmazlar, bir yük gibi sayılırlar.

•Bunların bir taşıyıcılık özellikleri yoktur.

•Dişli veya dolgulu (asmolen) döşeme sistemleri kullanıldığı durumda, plak kalınlığı

min 70mm olmalıdır, düşey taşıyıcı elemanlar arasındaki kirişler süneklik düzeyi yüksek çerçeve kirişi olarak boyutlandırılmalı ve donatılmalıdır. Bu tür döşemelerdeki dişler, dikdörtgen perdelere veya perde kollarına kuvvetli doğrultuda saplanan ve deprem yüklerini döşemeden perdelere aktaran çerçeve kirişlerine dik doğrultuda oluşturulmalıdır.

NEDEN HALA ASMOLEN?

Neden hala asmolen kullanıldığı kafamda hep bir soru işareti yaratır. Şimdi biraz neden kullanıldığından veartılarından ve eksilerinden bahsedelim.Ardından siz de kullanılmalı mı sorusuna kendi açınızdan bir cevap arayın.

• Asmolen döşemelerde kalıp masrafları yok denecek kadar azdır. Yine aynı sebeple sıva boya maliyeti de düşüktür.

• Bir yönde dişli döşemenin diş açıklığı 10- 12 m, iki yönde dişli döşemenin diş açıklığı

14-15 m olabilir.Yani büyük açıklıkları geçmede uygun olabilir.

•Asmolen döşemenin tercih ediliyor olmasının en büyük sebebi mimari tasarım konusunda esneklik sağlayan düz tavan yüzeyidir. Asmolen tavan da tam olarak bunu ifade etmektedir.

•Tavanların daha güzel, daha düz bir şekilde görünür.(Oysa güvenilir olmayan hiç bir yapı güzel değildir)

•Tavanların daha güzel, daha düz bir şekilde görülmesinin yanı sıra ses ve ısı yalıtımı olarak da kullanılabilir.

•Dişli döşemede duvarların kirişler üzerine gelmesi, kirişlerin de duvarların üzerine denk gelmesi gerekmektedir. Bu mecvuriyet asmolen döşemeyle tamamen ortadan kalkar.

•Döşemede boşluk oluşturmak kolaydır.

Aslında bu avantajların hiç biri asmolen yapmaya sebep olmamalıdır.Bunların hepsi mimari kolaylıklardır,mecvuriyetler değildir.

Şimdi bir de asıl bakılması gereken taraftan bakalım;

•Asmolen döşeme kirişli döşemeye göre daha ağırdır.Bu da daha fazla deprem kuvveti demektir. Deprem bölgelerinde yasaklanmasının sebebi de budur.

•Deprem esnasında döşeme rijit davranış gösterir, yük akstan aksa aktarılır.Dişlere dik doğrultuda gelen deprem kuvvetleri sadece döşeme ince plağı tarafından karşılanmak zorundadır. 7cm’lik bir plak bu görevi ne kadar yerine getirebilir?

•7cm bir plak kalınlığı deprem kuvvetlerini aktarmada çok güçsüzdür. Ki bu 7 cm’in uygun dökülmemesi, betonun tam olarak homojen bir malzeme olmaması da bildiğimiz gerçeklerdir.

•Döşeme yükü dişlerin oturduğu ana kirişlere aktarılır. Bir doğrultuda dişli döşemelerde dişlere paralel ana kirişlere döşemeden yük aktarılmaz. Bu nedenle dişi taşıyan ana kirişler taşımayanlara nazaran daha çok zorlanırlar.

•Altında duvar bulunmayan ana kirişlerin yüksekliği de diş yüksekliği kadar yapıldığından,genişliği çok ,yüksekliği az yastık kirşler oluşur.

Yastık kiriş kavramından biraz daha bahsedelim;

•Yastık kirişli çerçevelerin eğilme ve yatay riitliği azdır. Yatay yer değiştirmeler büyük olur.Dolayısıyla deprem dayanımı düşüktür.

•Yastık kirişlerin zımbalama riski yüksektir.

•Asmolende problem sadece tek yöne yük aktarması veya düşük döşeme kalınlığı sebebi ile rijit diyafram oluşturmaması değildir,öyle olsaydı iki yöne yük aktaran ve oldukça kalın döşemelere sahip kirişsiz döşeme sistemleri de sınırlı sünek sayılmazdı.

•Tamamı sınırlı sünek kabul edilen bu sistemlerin ortak özelliği çerçeve davranışı gösterecek kolon kiriş birleşimlerine sahip olmamalarıdır. İşte asmolen döşeme tipi diye bahsedilen yapıların zayıflığı ve her seferinde fire verdikleri nokta burasıdır.

Zayıf çerçeve davranışı.

Yani demem o ki; iki yöne dişli döşeme yaptım diyerek yapınızı yüksek sünek yapamazsınız.

Yapmanız gereken dik kirişlere sahip kolon kiriş birleşimleri oluşturmaktır.

Bir ya da iki yöne yük aktarması değil yapının yeterli rijitliğe sahip kolon kiriş birleşimlerine sahip olması süneklik seviyesini yükseltir.

Benim asmolen döşeme hakkında söyleyeceklerim bu kadar.

Vakit ayırdığınız için teşekkür ederim.